Pomoc
Wirusowe zapalenie wątroby - objawy, przyczyny i leczenie WZW
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) wirusowe zapalenie wątroby (WZW) jest jednym z największych zagrożeń epidemiologicznych XXI wieku. Nie bez przyczyny - około 1/3 ludzkości choruje na WZW, a choroba ta może prowadzić m.in. do marskości lub raka wątroby. Jaki jest przebieg WZW oraz czy można je wyleczyć?
Czym jest WZW?
Wirusowe zapalenie wątroby jest chorobą zakaźną, która prowadzi do zmian w wątrobie, wywołuje szereg problemów ze zdrowiem, a nawet może być śmiertelna. Jednak jej objawy różnią się w zależności od rodzaju wirusa, który zaatakował organizm. W naszym kraju najczęściej są spotykane zakażenia typu HAV (WZW A), HBV (WZW B) i HCV (WZW C). Poza tym istnieją jeszcze szczepy wirusów typu D, E i G.
Najgroźniejsze jest wirusowe zapalenie wątroby typu B oraz C. To najczęstsza przyczyna marskości wątroby, raka oraz zgonów spowodowanych tą chorobą. Według WHO na całym świecie na WZW typu B choruje ok. 250 mln osób, natomiast na wirusowe zapalenie wątroby typu C ok. 170 mln osób.
Wirusowe zapalenie wątroby - przyczyny i źródła zakażenia
Choroba ta ma różne źródła i w zależności od tego wyróżniamy 6 rodzajów WZW:
- Wirusowe zapalenie wątroby typu A: Nazywane jest tzw. chorobą brudnych rąk - źródłem wirusa mogą być m.in. zanieczyszczone pokarmy i woda, czy też właśnie dłonie. To najczęstszy rodzaj WZW. Zakazić można się poprzez kontakty w rodzinie, pracy lub szkole oraz w trakcie wyjazdów do krajów o zwiększonym ryzyku zachorowania (kraje Basenu Morza Śródziemnego, Europa Wschodnia, Afryka).
- Wirusowe zapalenie wątroby typu B: Do zakażenia dochodzi poprzez uszkodzenie skóry i kontakt ze skażoną krwią (sprzęt medyczny, kosmetyczny lub fryzjerski). WZW B roznosi się również w trakcie kontaktów seksualnych lub przez matkę na dziecko w trakcie ciąży.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu C: Choroba ta przenosi się poprzez dożylne zażywanie narkotyków, transfuzję krwi, a także styczność ze sprzętem medycznym i rzeczami codziennego użytku (np. szczoteczka do zębów, golarka). Ponadto przyczyną WZW C mogą być kontakty seksualne z zakażoną osobą.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu D: Źródła choroby są analogiczne jak w przypadku WZW typu B. Co ważne, do zakażenia może dojść jedynie u osób, które już mają WZW B.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu E: To rzadko spotykana w Polsce postać WZW. Najczęściej występuje w krajach azjatyckich i w miejscach z niskim poziomem higieny. Do zakażenia może dojść głównie poprzez kontakt ze zwierzęciem lub produktami pochodzenia zwierzęcego, zanieczyszczone jedzenie lub transfuzję zakażonej krwi.
- Wirusowe zapalenie wątroby typu G: Zakażenie występuje w trakcie ryzykownych kontaktów seksualnych, pobytu w szpitalu (transfuzja krwi) lub przechodzi z matki na dziecko w trakcie ciąży.
Wirusowe zapalenie wątroby - objawy
- WZW typu A: W początkowym stadium zakażenia chory może uskarżać się na ogólne osłabienie, bóle stawów, mięśni i głowy, utratę apetytu, stan podgorączkowy oraz nudności. Następnie choroba przybiera ostry przebieg, który objawia się zażółceniem oczu oraz skóry, ciemniejszą barwą moczu oraz bólem w prawym boku pod żebrami.
- WZW typu B: Objawy są podobne do zakażenia WZW typu A, ale nasilają się wolniej. Finalnie dochodzi do żółtaczki, odbarwienia stolca oraz powiększenia wątroby i śledziony.
- WZW typu C: Z reguły przebieg choroby jest łagodny, skąpo objawowy i przypomina WZW A. Jednak niestety u ok. 80 proc. osób zakażenie ma fazę przewlekłą, co prowadzi do marskości lub raka wątroby.
- WZW typu D: Występują nasilone objawy WZW typu B.
- WZW typu E: Analogicznie jak w przypadku WZW typu A - najpierw faza zwiastunowa, a później żółtaczkowa. W ostrym przebiegu może dojść do niewydolności wątroby.
- WZW typu G: Prawdopodobnie wirus typu G nie objawia się i nie prowadzi do żadnych chorób.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby
Najlepszym sposobem na to, aby uniknąć zakażenia, jest zaszczepienie się na WZW typ A lub B (na WZW C nie została jeszcze wynaleziona szczepionka) oraz ostrożność w trakcie wizyt m.in. w salonach tatuażu i w kontaktach płciowych. Poza tym warto zadbać o zrównoważoną dietę, ograniczenie ilości spożywanego alkoholu, więcej ruchu oraz prawidłową masę ciała.
Natomiast w przypadku podejrzenia zakażenia lub zauważenia objawów WZW, należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym, a następnie specjalistą chorób zakaźnych i hepatologiem, którzy przeprowadzą wywiad z pacjentem oraz badania.
W przypadku WZW typu A nie istnieje skuteczny środek niszczący wirusa. Leczenie polega na zmianie trybu życia, diety, wykluczenia alkoholu oraz zastąpienia leków, które obciążają wątrobę. Podobnie jest w przypadku WZW typu B, a dodatkowo trzeba przyjmować leki przeciwwirusowe, ale i tutaj nie ma pełnej gwarancji, że wirusa uda się zniszczyć. Nie istnieje także skuteczny lek na WZW typu C, stosuje się jedynie środki, które powinny powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa (rybawiryna, interferon alfa). Zakazane jest picie alkoholu. W przypadku WZW D, E i G obowiązują te same zalecenia i formy leczenia jak w przypadku WZW typu A i B.