Opieka nad dziećmi
Opieka nad osobami starszymi
Pomoc
Saturacja – co to jest, jak ją mierzyć i jaki jest właściwy poziom saturacji?
Saturacja jest jednym z najważniejszych parametrów życiowych. Gdy jest za niska, nie tylko negatywnie wpływa na nasze samopoczucie, ale i może doprowadzić do uszkodzeń narządów wewnętrznych. W ostatnim czasie wiele mówi się o saturacji, jako badaniu niezbędnym w monitorowaniu przebiegu COVID-19. To jednak niejedyne wskazanie do dokonania jej pomiaru.
Co to jest saturacja?
Saturacja określa nasycenie krwi tlenem. Już kilkuletnie dziecko wie, że tlen jest nam niezbędny do życia. Gdy jest go za mało, tkanki są niedotlenione, co z kolei prowadzi do groźnych powikłań, w tym uszkodzenia narządów wewnętrznych. Saturacja jest jednym z najważniejszych parametrów życiowych, obok m.in. pomiaru tętna, ciśnienia tętniczego, temperatury czy częstości oddechów. Pomagają one określić stan zdrowia pacjenta i w razie potrzeby podjąć odpowiednie działania, aby ochronić jego zdrowie, a nawet i życie.
Badanie saturacji jest bezinwazyjne i bezbolesne. Pomiar przeprowadza się m.in. przed i po operacjach, w trakcie kontroli stanu zdrowia noworodków, u pacjentów z astmą i chorobami płuc czy w trakcie przeprowadzania tlenoterapii u chorego. Co ważne, nierzadko spadek saturacji nie daje początkowo wyraźnych objawów – chory może czuć się w miarę dobrze, podczas gdy dochodzi już do uszkodzeń organów wewnętrznych.
Pulsoksymetr – urządzenie do badania saturacji
Saturację określa się symbolem Sp02. Do przeprowadzenia pomiarów wykorzystywane jest specjalne urządzenie, czyli pulsoksymetr. Może on być przenośny (idealne rozwiązanie do pomiarów w warunkach domowych) lub stacjonarny. O ile dorośli i dzieci mogą korzystać z tego samego urządzenia, jakim jest pulsoksymetr napalcowy, o tyle w przypadku niemowląt warto zaopatrzyć się w odrębny sprzęt, dzięki któremu zmierzymy saturację u noworodka na stopie lub nadgarstku. Obok pomiaru saturacji pulsoksymetr mierzy również tętno, niektóre urządzenia dokonują także pomiaru temperatury czy mierzą indeks perfuzji.
Prawidłowe nasycenie krwi tlenem powinno mieścić się w przedziale 95-100%, u osób z chorobami płuc czy u palaczy może być ona nieco niższa, podobnie jak u seniorów. Saturacja poniżej 90% jest sygnałem do konsultacji lekarskiej i może się wiązać z koniecznością hospitalizacji chorego z powodu niewydolności oddechowej.
Jak zmierzyć saturację?
Poziom saturacji wykonujemy podobnie, jak pomiar ciśnienia tętniczego – do badania w warunkach domowych najlepiej przyjąć pozycję siedzącą, starając się nie ruszać podczas pomiaru. Warto również przed badaniem odpocząć przez kilka minut. Na wynik pomiaru mają bowiem wpływ takie czynniki, jak m.in. stres czy zmęczenie. W przypadku użycia pulsoksymetru napalcowego warto pamiętać, że dłonie nie mogą być wilgotne, a paznokcie zbyt długie lub pomalowane lakierem. Palec musi być odpowiednio umieszczony wewnątrz urządzenia.
Nieprawidłowości w pomiarze mogą być spowodowane także m.in. zmianami na paznokciach, użyciem ozdób na płytce paznokciowej czy opatrunku w górnej części palca. Sam pomiar saturacji jest krótki, zwykle wynik badania otrzymujemy po kilku sekundach. W przypadku przechodzenia bezobjawowo COVID-19 chory może czuć się dobrze, jednak poziom saturacji może spadać, stąd tak ważne jest samodzielne, regularne dokonywanie pomiarów nasycenia krwi tlenem. O częstotliwości badania decyduje lekarz POZ. Zbyt niska saturacja objawia się przede wszystkim dusznościami, pogorszeniem widzenia oraz mowy, a chory może stracić przytomność.
Czujesz, że brakuje Ci tchu? Koniecznie sprawdź poziom saturacji i skonsultuj się ze swoim lekarzem. Spadek nasycenia krwi tlenem towarzyszy m.in. chorobom płuc, astmie, wadom narządów, ale i przebywaniu na obszarach górskich. Warto pamiętać, że nie każde problemy z oddychaniem i duszności muszą się wiązać ze spadkiem saturacji. Czasami przejściowe kłopoty z oddychaniem mogą być wynikiem m.in. dużych emocji i stresu.