Czym i jak leczyć odleżyny na plecach, pośladkach i kości ogonowej? Maść, plastry i inne preparaty na odleżyny

Opieka nad seniorem nie zawsze oznacza pracę z osobą sprawną ruchowo. Niejednokrotnie przyjmujemy zlecenia i przebywamy z seniorami, którzy zdecydowaną większość czasu spędzają w łóżku. Może to być efekt choroby lub np. niedawno przebytej operacji. Bez względu na przyczyny, jednym z zagrożeń są odleżyny. Z mojego tekstu dowiesz się, czym są i jak leczyć odleżyny na plecach, pośladkach i kości ogonowej.

Załóż darmowe konto opiekunki osób starszych

Dlaczego należy przeciwdziałać odleżynom?

Nieleczone odleżyny zagrażają zdrowiu i życiu chorego - to fakt. Zakażenie, które może się wdać w przypadku osoby starszej, osłabionej, będzie miało fatalne skutki. Dlatego tak ważne jest, aby możliwie jak najwięcej uwagi poświęcić zapobieganiu odleżynom. Wśród ich powikłań źródła medyczne wymieniają między innymi posocznicę i zakażenia, rzadziej jest to zapalenie szpiku i kości, a także nowotwór (w ok. 0,5% przypadków).

Nie do pominięcia jest również komfort życia seniora, który cierpi z uwagi na brak ruchu i nieustający, jednoczesny ucisk na wiele części ciała. Odleżyny utrudniają rekonwalescencję po urazach, operacjach czy np. przebytej radioterapii, jednym słowem - są poważnym zagrożeniem dla osób trwale unieruchomionych. Szczególnie mogą one wystąpić u osób w podeszłym (powyżej 70. roku życia) wieku, ponieważ ich skóra jest zdecydowanie bardziej wrażliwa na ucisk i otarcia.

Co powinnaś wiedzieć o odleżynach?

Odleżyny powstają w wyniku długotrwałego nacisku na tkanki. Z jednej strony ucisk powoduje materac, łóżko, obicie wózka inwalidzkiego, a z drugiej - kości. Powoduje to przede wszystkim ustanie mikrokrążenia w obrębie tkanek miękkich i ich powolne obumieranie. Występuje wówczas martwica, postępuje również proces zapalny i pojawia się wydzielina ropna. Następstwem odleżyn są poważne owrzodzenia, trudne do leczenia. W jakich obszarach ciała seniora powinnaś zwracać uwagę na ich występowanie?

jeśli senior najczęściej leży na plecach, to odleżyny mogą pojawić się w okolicach krzyża, ale także przy piętach, łokciach, łopatki i potylicy,
gdy senior leży na boku, to zagrożone są okolice kolan, ud, barki, żebra oraz głowa,
w przypadku leżenia na brzuchu odleżyny mogą dosięgnąć palców stopy, rzepki, narządów płciowych zewnętrznych u mężczyzn, piersi u kobiet, barku, mostka i głowy,
w pozycji siedzącej narażone są okolice kulszowe, tj. pośladki, uda.

Pierwszym objawem odleżyn jest rozległy rumień, który jest sygnałem, że ze skórą seniora dzieje się coś niedobrego. W takiej sytuacji poinformuj rodzinę, co się dzieje, a następnie dostosuj się do wytycznych lekarzy. Zazwyczaj możesz jednak wykonywać pewne czynności, które pomogą w zapobieganiu odleżyn lub leczeniu tych, które już wystąpiły.

Załóż darmowe konto opiekunki osób starszych

Leczenie odleżyn w domu seniora - jak możesz pomóc i zapobiegać?

Jak wspomniałam powyżej, w przypadku zaawansowanych odleżyn, senior może być skierowany do szpitala, a gdy schorzenie jest w początkowej fazie, może przebywać w domu. Musisz wówczas podwoić swoje wysiłki w trakcie opieki i stosować się do zasad, z których najważniejsze znajdziesz poniżej. Większość z nich z powodzeniem możesz wykorzystać w ramach profilaktyki. Jak leczyć odleżyny:

jeśli rodzina jeszcze nie dokonała zakupu materaca przeciwodleżynowego, to warto zasugerować taki krok. To bardzo dobre rozwiązanie, które pomaga zapobiegać występowaniu odleżyn, ale i nie pogłębiają problemu z już istniejącymi,
jednym z najważniejszych kroków, który możesz podjąć, to możliwie jak najczęstsze zmiany pozycji leżącego seniora. Nawet krótkotrwałe zmiany potrafią zatrzymać proces powstawania odleżyn. Pozycję seniora możesz zmieniać co dwie, trzy godziny,
codziennie sprawdzaj cało seniora pod kątem występowania pierwszych objawów odleżyn,
dbaj o odpowiednią pościel w łóżku starszej osoby. Tkaniny muszą być przewiewne (bawełniane), a senior nie powinien leżeć na szwach, guzikach czy zagięciach materiału,
chory z powodu odleżyn traci spore ilości białka - należy je uzupełnić odpowiednią dietą, o ile nie ma innych przeciwwskazań. Dieta powinna być również wysokokaloryczna, tj. sięgać nawet 4 tysięcy kcal dziennie. Ogólne zasady opisałam w tekście o diecie seniora,
dbaj o higienę seniora i jego wypróżnianie, w razie konieczności często zmieniaj bieliznę,
z chorym możesz wykonywać proste ćwiczenia, np. zginanie rąk, nóg, itp.,
w czasie upałów skóra seniora powinna być lekko zwilżona, aby nie ulegała podrażnieniu wskutek tarcia. Możesz ją masować delikatnie z pomocą oliwki,
w przypadku początków schorzenia, możesz stosować opatrunki na odleżyny oraz maści. Stosowanie preparatów na odleżyny należy skonsultować z rodziną lub lekarzem seniora.

Opieka nad seniorem, który cierpi z powodu odleżyn lub mogą one występować z powodu długotrwałego unieruchomienia, nie należy do najłatwiejszych. Zazwyczaj z seniorem nie ma kontaktu, dlatego musisz wiedzieć, co robić, aby nie sprawiać dodatkowego bólu podczas pielęgnacji. Warto w tym temacie wiedzieć jak najwięcej, a gdy to tylko możliwie - nabierać cennego w naszym zawodzie doświadczenia.