Opieka nad osobami starszymi
Pomoc
Aktywność fizyczna seniorów - jak opiekunka może przyczynić się do poprawy sprawności ruchowej?
Aktywność ruchowa osób starszych zalicza się do grupy czynników warunkujących stan zdrowia - również psychicznego. Często kwestia aktywności fizycznej seniorów pojmowana jest w bardzo ograniczony sposób - samodzielne przejście do łazienki może okazać się niewystarczające, by zachować kondycję i przeciwdziałać chorobom. Dawka ruchu powinna wpisywać się w harmonogram każdego dnia osoby starszej, a tym samym - jej opiekunki/opiekuna.
Aktywność fizyczna seniorów - dlaczego to ważne?
Nasz organizm wraz z upływem lat staje się coraz bardziej podatny na schorzenia układu ruchu, choroby krążenia i cały szereg innych dolegliwości. Wraz z siłą mięśni słabnie też często ochota na jakąkolwiek formę ruchu, albo wręcz przeświadczenie, że aktywność fizyczna przeznaczona jest dla osób młodych i zdrowych. Nic bardziej mylnego. Codzienna dawka ruchu, niczym najlepszy lek, może działać profilaktyczne cuda i łagodzić już zaistniałe schorzenia.
Aktywność ruchowa osób starszych wpływa na:
- profilaktykę oraz łagodzenie przebiegu przewlekłych chorób (cukrzycy, miażdżycy, choroby wieńcowej),
- obniżenie ciśnienia tętniczego,
- zmniejszenie ryzyka zawału i chorób natury kardiologicznej,
- prawidłowy poziom cholesterolu,
- profilaktykę chorób nowotworowych,
- zachowanie prawidłowej wagi oraz na walkę z obecną już nadwagą lub otyłością,
- zdrowy sen i dobre samopoczucie,
- zachowanie sprawności na dłużej,
- kondycję mięśni i stawów oraz szybszy powrót do sprawności po ewentualnym urazie.
To tylko kilka spośród szeregu powodów, dla których aktywność fizyczna seniorów jest dla nich nie tyle korzystna, co wręcz niezbędna.
Aktywność ruchowa osób starszych - co możesz zrobić jako opiekun/opiekunka?
Nie ulega wątpliwości, że podstawą w planowaniu aktywności fizycznej seniorów powinno być indywidualne, adekwatne dopasowanie ćwiczeń do kondycji, możliwości i stanu zdrowia.
Jako opiekun, w pierwszej kolejności powinieneś wykluczyć występowanie poważnych przeciwwskazań, jakimi są zaburzenia rytmu serca, krańcowe stadia chorób czy niewydolności krążenia. W razie wątpliwości, zawsze warto zapytać o radę lekarza prowadzącego osoby starszej. Jeśli masz pewność, że aktywność fizyczna dla seniora jest bezpieczna, pora wybrać odpowiednie zestawy ćwiczeń. Istotne, by oprócz dostosowania pod względem poziomu zaawansowania, były one dla seniora po prostu przyjemne.
Spacer po zdrowie - aktywność fizyczna dla seniorów
Spacerów nie da się przecenić. Są uniwersalną, bezpieczną, przyjemną, wygodną formą ruchu. Ich długość i intensywność można stopniowo zwiększać, obserwując cały czas wydolność seniora. Ważne, by odbywały się regularnie. Jeśli osoba starsza jest w bardzo dobrej kondycji, można rozważyć bardziej zaawansowane formy spacerowania, takie jak np. Nordic Walking.
Niezwykle korzystne może okazać się dołączenie do zorganizowanej grupy spacerowiczów - wartością dodaną stanowić będzie spełnianie potrzeb społecznych seniora, nawiązanie kontaktu i spędzanie czasu z innymi ludźmi. Świetne efekty dają też wszelkie formy ćwiczeń w wodzie; jeśli więc masz tylko taką możliwość - wybierz się z seniorem od czasu do czasu na basen.
Aktywność fizyczna dla seniorów - siłownia w domu?
Wyżej opisane aktywności zaliczają się do wydolnościowych, wytrzymałościowych form ruchu. Inną grupę aktywności stanowią ćwiczenia siłowe. Są one niezwykle istotne, gdyż pozwalają zachować podstawową sprawność w wykonywaniu codziennych czynności.
Do tej grupy ćwiczeń zaliczymy m.in.:
- przysiady i półprzysiady (np. pod ścianą),
- ostrożne wymachy nóg, uginanie, prostowanie, unoszenie nóg (ćwiczenia można wykonywać siedząc na łóżku, np. jako stały element porannej gimnastyki),
- unoszenie hantli (w tej roli świetnie sprawdzą się choćby butelki z wodą) wzdłuż ciała i na boki.
Ćwiczenia siłowe są zdecydowanie polecane jako aktywność fizyczna dla seniorów. Jeszcze inną grupę stanowią ćwiczenia rozciągające i takie, które wspierają wiotczejący układ mięśniowy i stawy w zachowaniu równowagi i balansu ciała. Ważne, by wykonywać je powoli, ale możliwie dokładnie, pamiętając o równym, spokojnym oddechu. Opcją wartą uwagi są zorganizowane grupy jogi dla seniorów, ale jako opiekunka osoby starszej, możesz takie zajęcia przeprowadzić samodzielnie.